Endüstriyelleştiremediklerimizden misiniz?

Başlangıcında böyle olup gelişen süreçte özellikle Avrupa’nın 5 büyük Ligi’nde gerek açıklanan yıllık gelirleri, gerekse yaptıkları rekor bonservis, maaş ödemeleri gibi giderleriyle makası öyle bir açtı ki futbolun diğer spor dalları arasında Leviathan olması için gereken herşey tamam oldu.

Gittikçe büyüyen ve adı artık endüstriyel futbol olarak anılan sektör bir kısım ülkeleri üretici, bir kısım ülkeleri tüketici konumuna getirdi. Bunun bir sonucu olarak bazı takımlar futbolcuyu yetiştirip satmak üzerine bir sistem geliştirdi, bazı takımlar ise o yetiştirilmiş olanlara çılgın ücretler ödeyerek sahip olan tarafı seçti. Endüstriyel futbol diyip geçmeyin Brezilya’nın ekonomisini sırtlayan Avrupa piyasasına verdiği yetenekli ayaklar... En son yapılan analizlerde Yabancı futbol piyasasının %14’ünü Brezilya’lı topçular oluştururken bu futbolcuların Brezilya’ya senelik maddi desteği 2 milyar euro’yu aşıyor. Tabi bu alıcının da giderlerine aynı ölçüde yansıyor.

Sistem o kadar tıkır tıkır işliyor ki.. Bir yerde bir yeteneği bulmak büyük kulüpler için işten bile değilken işi profesyonelce yapıyor olmaları özellikle genç yaşta transfer ettikleri futbolcuların gelişimiyle günyüzüne çıkıyor. Bu durum zaten basit bir muhasebe tablosunda açılan makası kalite farkıyla birleştiriyor ve sonuç olarak özellikle Avrupa Arenası’nda karşılaşma ihtimali olan takımların rekabet ihtimalini yerle yeksan ediyor. Kendi ülkesinde başarılı olmuş ve Şampiyonlar Ligi ve UEFA Avrupa Ligi gibi mecralarda mücadele edecek takım rakipleri karşısında motivasyon olarak 1-0 yenik başlıyor.

Gerek Türk futbolunun bir takım saha dışı etkenlerden etkilenmesi ve sonucunda futbolun kalitesinin düşmesi, gerekse motivasyonu etkileyecek çok fazla kaotik ortamın oluşması nedeniyle yarış içinde olduğu diğer Ligler kadar değer görmemesi hem maddi hem de manevi olarak Türk futbolunun rekabet gücünü olumsuz etkiliyor..

Türk futbolu kendi içinde kaosu yaşarken dış etkenlerden ne kadar etkilendiğinin farkında bile değil. Öyle ki sponsorların Avrupa futboluna döktüğü paraların yarısını bile Türk takımlarına harcamayışı maddi kaynakların baltalanışının en acı hali olsa gerek. Maç günü gelirleri, kombine ve forma satışları, sponsorlar, reklam gelirleri gibi kalemlerle Avrupa Futbolunun gelirleri yarışılamayacağı aşikarken, devamlı yükselen kur, bir türlü yapılamayan kadro planlaması ve sözleşmelerin futbolcuyu canhıraş bir şekilde koruyan maddeleri nedeniyle giderler konusunda yarışmaktan geri kalmıyoruz. 

Avrupa futbolu dahil olmak üzere her ülkede yapılan sözleşmelerin tamamı futbolcuyu kesin maddelerle korurken, takımların futbolculardan beklentileri tamamen futbolcunun profesyonelliğine ve hatta vicdanına bırakılıyor. Özellikle “Yıldız futbolcu’’ olarak nitelendirilen ve daha verimli olacağı yaşlarda yüksek maliyetinden kaynaklı Türk takımlarının alamadığı ancak emeklilik yıllarını ülkemizde rahat rahat yaşayan isimler için profesyonellik sadece kağıt üstünde kalıyor. İstisnalar kaideyi bozmaz.

Hele ki aynı yıldız futbolcu az buçuk ülkemizdeki maaş durumlarından haberdarsa olayın adı değişiyor: SÖMÜRÜ!

Yapılmayan kadro planlaması burada devreye giriyor. Teknik direktörün ihtiyacı ve tarzı doğrultusunda bir arayış içine girmeyen ‘’scout ekipleri’’ ne şiş yansın ne kebap dediğinde şiş de yanıyor.. Kebap da... Maliyeti düşük tutalım derken getirilen isimlerin müzmin sakat olduğunu da gördü bu gözler, isim yapmış diye etmeyecek adamlara milyon euro’ların hediye edildiğini de..

Maddi durumları göz önünde bulundurarak yapılacak planlama ile bonservis ödemeleri de belli seviyede kalacaktır, maaş ödemeleri de. Bu durumda takım içi dengesizlikler de ortadan kalkacaktır. Beşiktaş eğer yaz transfer döneminde Veli Kavlak’ı satamazsa 2018/2019 sezonunda Veli Kavlak ne kadar maaş alacak? 1.6 milyon Euro. Peki ya Ahtapot Atiba 1.5 milyon Euro.. Tolga Zengin'in Fabri'den daha fazla kazanması ... Yaş faktörü var diyeceksiniz peki.. Bu sezon 13 gol 6 asist yapmış Ryan Babel önümüzdeki sezon 2.1 milyon Euro’ya oynayacakken, 15 gol 6 asist ile oynamış Alvaro Negredo 4.35 milyon Euro... Git gide takımdaki katkı-maaş oranı ters orantılı olmaya başlarken hem gazetelerde masa başı ‘’Maaş Krizi!’’ manşetlerini sıkça görüyoruz hem de boşa giden her bir ‘’cent’’ takıma zarar olarak yazıyor. YAZIK!

Bütün bu yükler yetmezmişcesine bir de sözleşme yapılan futbolculara garanti ücreti konusunda banka teminatı verilmesi iyice elleri kolları bağlıyor. O imzalar atıldığı sırada futbolcunun gözünün içine bakıyorsun performansı yüksek olsun diye. 

Yetiştirilecek oyuncu var ama yok.. Altyapılar Allah’a emanet! 25 yaş altı futbolcuların Avrupa sahnesinde kupa getirdiğini gören gözler Türk sporunda formaya hasret yedek kulübesinin iç duvarlarını ezberlediğini görüyor. Yetiştirmezsek şans veremeyiz, şans vermesek tecrübe kazanamazlar! Çok uzak değil 2016/2017 sezonu UEFA Avrupa Ligi finaline kalan Ajax’ın yaş ortalaması 21.8’di Beyler DİKKAT!

Planlama… Planlama… Planlama…

Mevcut sistemde kadronun ne yönde geliştirileceğini, ileriye dönük yapılan sözleşmelerde süre, ücret, performans gibi can alıcı konuları gelir-gider dengesini sarsmadan yapma zorunluluğunu , takım içi maaş dengesinin diğer başarıların anahtarı olacağını, genç futbolculara daha fazla şans verilmesinin geleceği kurtaracağını bilerek adım atmak bir planlamadır. Bu planlamalar endüstriyel futbolun odak noktasıdır.